کودتای نیجر و آشکار شدن گذشته استعماری فرانسه

خبرگزاری میزان - تحلیلگران می‌گویند که کودتای ماه گذشته در نیجر سومین کودتایی است که در سال‌های اخیر در منطقه ساحل آفریقا و پس از سرنگونی دولت‌های همسایه این کشور مانند مالی و بورکینافاسو رخ داده و روابط فرانسه با مستعمرات سابقش اکنون در کانون توجه قرار گرفته است.

محمد بازوم، رئیس جمهور برکنار شده نیجر و حامی غرب، در سال ۲۰۲۱ رئیس جمهور این کشور شد و اکنون برکناری وی موجی از واکنش‌های بین‌المللی را به همراه داشته است.

ویراست ۲۰۲۲ شاخص توسعه انسانی سازمان ملل، که «متوسط دستاورد‌های یک کشور در ۳ بعد اساسی توسعه انسانی شامل زندگی طولانی و سالم، دانش و استاندارد زندگی مناسب» را تعیین می‌کند، نیجر، مالی و بورکینافاسو را نشان می‌دهد که با وجود اینکه در یکی از غنی‌ترین مناطق جهان از نظر منابعی مانند نفت، طلا و اورانیوم واقع شده‌اند اما همه در ۱۰ کشور دارای پایین‌ترین رتبه قرار دارند.

روزنامه فرانسوی لوموند اخیرا گزارش داد که فرانسه بخش عمده انرژی و برق خود را از انرژی هسته‌ای تولید می‌کند و نیجر دومین تامین کننده بزرگ اورانیوم آن در سال گذشته بوده است.

همچنین نزدیک به هزار و ۵۰۰ پرسنل نظامی فرانسوی در نیجر و بیشتر در چاد هستند که در کنار نیرو‌های محلی علیه شبه‌نظامیان می‌جنگند؛ نیجر همچنین پایگاه حضور نظامی قابل توجه آمریکا است که در همان ماموریت نیرو‌های فرانسوی مشغول است.

با این حال، پیام سران نظامی نیجر، که حریم هوایی این کشور را بسته‌اند، خصمانه با فرانسه است، که ظاهراً ناشی از نارضایتی‌های گذشته است و سؤالات مهمی را برای مقام‌های پاریس ایجاد می‌کند.

«کاترین نوریس ترنت»، خبرنگار ارشد شبکه خبری «فرانس ۲۴»، گفت: ارتش نیجر بیانیه‌ای منتشر و فرانسه را متهم کرده که قصد دارد برای بی‌ثبات کردن نیجر اقدام به نقض حریم هوایی این کشور با پرواز با یک هواپیمای نظامی از چاد، رهاسازی این کشور، حمایت از تروریست‌ها و همچنین حمله به پاسگاه‌های نگهبانی کند.

این اتهامات از سوی مقام‌های فرانسه رد شده است؛ بیانیه مشترک وزارت دفاع و خارجه فرانسه، می‌گوید: فرانسه قاطعانه اتهامات بی‌اساس جدید کودتاچیان نیجر را رد می‌کند.

ارز یکی دیگر از حوزه‌های نفوذ پایدار فرانسه در آفریقاست که ۱۴ کشور در غرب و مرکز آفریقا از جمله مالی، بورکینافاسو و نیجر از فرانک جامعه مالی آفریقا یا فرانک CFA استفاده می‌کنند.

«ندونگو سامبا سیلا»، اقتصاددان سنگالی و «فانی پیگو»، روزنامه‌نگار فرانسوی، در کتاب «آخرین ارز استعماری آفریقا»، می‌نویسند: بیشتر از یک واحد پولی ساد، فرانک سی‌اف‌ای به فرانسه اجازه می‌دهد تا روابط اقتصادی، پولی، مالی و سیاسی خود را با برخی از مستعمرات سابق خود بر اساس منطقی مطابق با منافع خود مدیریت کند.

موج شوک وقایع در آفریقا به وضوح به پاریس رسیده است؛ تحلیلگران بر این عقیده هستند که ریشه بسیاری از مسائل معاصر مرتبط با روابط فرانسه با آفریقا ممکن است در گذشته آن باشد، اما آن‌ها می‌توانند نقش مهمی در شکل دادن به آینده این روابط داشته باشند.

انتهای پیام/